
ISBN
Formato impreso
978-607-8964-04-8
Formato digital
978-84-10215-02-3
Fecha de publicación
Formato impreso
15-03-2024
Formato digital
04-03-2024
Licencia
© D. R. Universidad Intercultural Maya de Quintana Roo. Carretera Muna-Felipe Carrillo Puerto Km. 137, S/N. Presumida, Municipio de José María Morelos, Quintana Roo, C. P. 77870.
Marx Navarro Castillo
Universidad Intercultural de Campeche
0000-0003-3472-152X
Acerca de
Es relativamente reciente la atención que los investigadores han puesto enaquellos miembros de la sociedad mayense que no pertenecen a la élite.Esto ha ayudado para una tener una visión más amplia de los procesossociales y culturales que acontecieron en el pasado prehispánico. Este artículoa partir de datos históricos, arqueológicos e iconográficos trata deaportar información sobre los oficios que realizaron los mayas comunes ylas deidades asociadas a los mismos según las labores que realizaban.
Ko’ox a’alike’ ma’ jach seen úuch u ts’áa u yóol le aj kaxan xaak’alo’ob yo’lal le maayaob ma’ táakpaja’ano’ob ichil le múuch’kabil ku ya’alal éelite. Le je’el túuna’ ku yáantik ka ma’alob ilta’ak tuláakal ba’ax tu beetaj le úuchben miatsilo’obo’.
Pa’te’ u meyaj xaak’alil históricos, arqueológicos yéetel iconográficos, le ts’íibil ju’unaj ku yóotik u ye’es ba’ax meyajil suka’an u beetik le máasewal wi’it’o’obo’ yéetel le kili’ich k’ujo’ob táakpaja’ano’ob u beeto’ob junp’éelili’ meyaje’.
Referencias
Balandier, Georges. «Essai D’identification Du Quotidien.» Cahiers internationaux de sociologie 74, no. 1 (1983): 9-29.
Barrera Vásquez, Alfredo, y Silvia Rendón. «El Libro De Los Libros De Chilam Balam, 4* Ed.» México: Fondo de Cultura Económica, 1969.
Burke, Peter. Visto Y No Visto. España: Editorial Crítica, 2001.
Carrasco Vargas, Ramón, Verónica A Vázquez López, y Simon Martin. «Daily Life of the Ancient Maya Recorded on Murals at Calakmul, Mexico.» Proceedings of the National Academy of Sciences 106, no. 46 (2009): 19245-49.
Castillo Cocom, Juan, y Quetzil Castañeda. «Visión Etnográfica: Imaginar El Iknal Maya.» The Journal of Latin American and Caribbean Anthropology.s 26, no. 1 (2021): 10-24.
Castillo Cocom, Juan, Timoteo Rodriguez, y McCale Ashenbrener. «Ethnoexodus: Escaping Mayaland.» In The Only True People: Linking Maya Identities Past and Present, edited by Bethany J. Beyyette and Lisa J. Le Count, 47-71. Boulder, CO.: University Press of Colorado, 2017.
Coe, Michael D., Stephen D. Houston, Mary Miller, Karl Taube, Charles W. Golden, y Joel Skidmore. «The Fourth Maya Codex.» En Maya Archaeology 3, 116-67, 2015.
De la Garza, Mercedes. La Conciencia Histórica De Los Antiguos Mayas. México: UNAM, 1975.
De Landa, Diego Fray. Relación De Las Cosas De Yucatán. Crónicas De América. Editado por Miguel Rivera Dorado Madrid: Dastin, 1985.
De Las Casas, Fray Bartolomé. Apologética Historia Sumaria. 3ra. Edición ed. 2 vols. México: UNAM, 1967.
Flores Jiménez, María de los Ángeles. «Figurillas Antropomorfas En Palenque.» Arqueología Mexicana VIII, no. 45 (2000): 44-49.
Gallegos Gómora, Miriam Judith. «Mujeres Y Hombres De Barro. Figurillas De Comalcalco.» Arqueología Mexicana XI, no. 61 (2003): 48-51.
Heller, Agnes. «Estructura En La Vida Cotidiana.» En Historia y Vida Cotidiana. Barcelona: Grijalbo, 1972.
Hodder, Ian. The Present Past: An Introduction to Anthropology for Archeologists. Pen and Sword, 2012.
Houston, Stephen D. «An Example of Preclassic Mayan Writing?». Science 311, no. 5765 (2006): 1249-50.
Knorozov, Yuri V. La Escritura De Los Antiguos Mayas. Colección Ideas 1. México: Instituto de Intercambio Cultural Mexicano-Ruso, 1956.
Knorozov, Yuri V. La Antigua Escritura De Los Pueblos De America Central. Vol. 5: Fondo de Cultura Popular, 1954.
Kubler, George. «Pintura Mural Precolombina.» Estudios de Cultura Maya VI (1967): 45-65.
Lee Jr, Thomas A. «En El Sendero De La Escritura Maya.» Centro de Estudios Indígenas 1 (1986).
Lefebvre, Heri. La Vida Cotidiana En El Mundo Moderno. Madrid: Alianza Editorial, 1980.
Lohse, Jon C, y Fred Valdez Jr. (editores). Ancient Maya Commoners. Austin, TX.: University of Texas Press, 2004.
López-Austin, Alfredo. «Los Hombres Y Los Dioses.» En Hombre-Dios. México: UNAM-Instituto de Investigaciones Históricas, 1989.
Marcus, Joyce. «Maya Commoners: The Stereotype and the Reality.» Ancient Maya Commoners (2004): 255-83.
Mondloch, James, y Robert Carmack. Popol Wuj: Nueva Traducción Y Comentarios. Guatemala: Publicaciones Mesoamericanas, 2018.
Noguera, Eduardo. La Cerámica Arqueológica De Mesoamérica. México: UNAM, Instituto de Investigaciones Antropológicas, 1975.
Okoshi Harada, Tsubasa. «Gobierno Y Pueblos Entre Los Mayas Yucatecos Posclásicos.» Revista Universidad de México, no. 534 (1995): 22-27.
Reents-Budet, Dorie. «Cerámica Maya.» Arqueología Mexicana V, no. 28 (1997): 20-29.
Saturno, William A, David Stuart y Boris Beltrán. «Early Maya Writing at San Bartolo, Guatemala.» Science 311, no. 5765 (2006): 1281-83.
Stemp, W James, Christophe GB Helmke, y Jaime J Awe. «Evidence for Maya Household Subsistence and Domestic Activities: Use-Wear Analysis of the Chipped Chert Assemblage from Pook’s Hill, Belize.» Journal of Field Archaeology 35, no. 2 (2010): 217-34.
Straight, Kirk Damon. «A Houseful of Pots: Applying Ethnoarchaeological Data to Estimate Annual Ceramic Vessel Consumption Rates of Classic Maya Households.» Ancient Mesoamerica 28, no. 1 (2017): 95-117.
Thompson, John Eric Sydney. Historia Y Religión De Los Mayas. Colección América Nuestra. México: Editorial Siglo XXI, 1987.
Trejo, Silvia. «Historia De Reyes.» Arqueología Mexicana 1, no. 2 (1993): 50-57.
Webster, David, y Nancy Gonlin. «Household Remains of the Humblest Maya.» Journal of Field Archaeology 15, no. 2 (1988): 169-90.
Westheim, Paul. Escultura y Cerámica Del México Antiguo. México: Ediciones Era, 1991.
Wright, Lori E, y Christine D White. «Human Biology in the Classic Maya Collapse: Evidence from Paleopathology and Paleodiet.» Journal of World Prehistory 10, no. 2 (1996): 147-98.
Zagoya Ramos, Laura Bety. «Jaina Y Sus Famosas Figurillas.» Actualidades Arqueológicas 3, no. 15-16 (1998).